ADALETİN BU MU DÜNYA ?
Bazı insanın bünyesine eklenmemiş
adalet duygusu sanki. Keşke herkese eşit dağıtabilsek bazı duyguları, biraz
adalet, biraz sabır, biraz karakter…
Ne kadar önemlidir adil olmak, olabilmek.
ADALET; Bencillikten arınmış, duygusal
olgunluğa erişmek ile mümkündür. Düşüncelerinde insana insan gibi bakmak
demektir. Zengin , fakir gibi SIFATSAL SIĞ ayırımlara girmeden.
Kendi başlarına geldiği zaman anlarlar mı ? Bilinmez.
Baksanıza şempanzelerde bile varmış bu duygu.
Darısı olmayanların başına
Sevgiyle…
ŞEMPANZELERDE
ADALET DUYUGU
Bir
varmış, bir yokmuş. İşte şempanzelerdeki adalet duygusunun akıbeti de böyle.
Bir araştırmacı var diyor, diğeri yok. Bu hafta National Geographic’te çıkan
habere göre en son yapılan araştırma var olduğunu söylüyor. Peki bunu nasıl
anlıyorlar?
İnsanlardaki
adalet duygusunun köklerini anlamak amacıyla ya çocuklar ya da maymunlarda
yapılan bu testler hep aynı mantıkla çalışır aslen.
Ültimatom Oyunu denen bir psikolojik oyun oynanır
denekle. Kısaca şöyle anlatayım: biri gelir pek lezzetli kokan kekinin bir
kısmını size teklif eder. Eğer adalet duygusu yoksa oldukça küçük bir parça
teklif edecektir. Sizin de adalet duygunuz yoksa ne kabul edilse alırsınız,
görgüymüş, nezaketmiş pek takılmazsınız. Öte yandan iki tarafın da adalet
duygusu gelişkinse bir taraf kekinin yarısına yakınını teklif edecek öbür taraf
da daha az bir teklifi kabalık olarak niteleyecektir. İnsanlar genelde yüzde
20’den az teklif edildiğinde almıyorlarmış. Amerika’nın Georgia State
Üniversitesi’nden Darby Proctor’un yaptığı araştırmaya göre şempanzeler de bu
konuda bizden farklı değilmiş.
Bu ve bunun
gibi sonuçlar bizlere adalet duygusunun insandan önce de var olduğunu gösterir.
Ancak sorun şu ki bu konuda araştırmacılar arasında büyük fikir ayrılıkları var.
Bir kısım, şempanzelerin önlerine ne konulursa aldığını ileri sürüyor. Öte
yandan ünlü biyolog Franz de Waal’e göre şempanzelerin kardeş ırkı bonoboların
adalet duygusu öylesine gelişmiş ki sırf kendilerine az pay verildiğinde değil
başka bonoboların hakkı yendiğinde de bunu protesto ediyorlar.
Kaynak:
http://phenomena.nationalgeographic.com/
Yorumlar
Yorum Gönder